Stress en burn-out: De prijs van buitensluiting
Heb je ooit het gevoel gehad dat je erbij hoort, maar toch niet écht? Alsof je ergens nét buiten valt?
Ken je dat gevoel? Dat je ergens bij wilt horen, maar het lijkt alsof je er nét buiten valt. Het is vaak zo'n sluimerend gevoel. Want je krijgt wel aandacht en er wordt wel geluisterd, tenminste dat zeggen ze want zo voelt het niet.
Misschien heb je dit vooral binnen je familie, of juist op je werk, of in je vriendenkring. Misschien zelfs wel dat je je altijd een beetje ‘anders’ hebt gevoeld. Of in je relatie, waar je niet altijd de verbinding ervaart die je zou willen. Of op je werk, waar je merkt dat anderen vanzelfsprekend samen optrekken en jij je afvraagt of je er echt bij hoort.
Buitengesloten worden, of het gevoel hebben dat je niet helemaal meedoet, raakt een diep menselijke behoefte: de behoefte om erbij te horen. Hier zit zelfs een overlevingsmechanisme onder; Het zorgt voor veiligheid. De vangnet die we allemaal nodig hebben op momenten dat het even niet lekker gaat of zelfs gevaarlijk is.
Maar wat als dat gevoel van buitensluiting niet alleen iets is van het hier en nu, maar ook een diepere, systemische oorsprong heeft?
Stress en burn-out: De prijs van buitensluiting
Je buitengesloten voelen, bewust of onbewust, kan veel stress geven. Stiekem doe je toch extra hard je best om wél gezien en gehoord te worden. Je past je steeds meer aan waardoor je bijna vergeet wat voor jou belangrijk is. Of je trekt je juist steeds meer terug waardoor je juist niet die verbinding ervaart die je zo graag wenst.
Dit kost energie. Heel veel energie. En als dit patroon zich lang genoeg herhaalt, kan het bijdragen aan gevoelens van uitputting, overprikkeling en zelfs burn-out. Je lichaam staat in een constante staat van alertheid. Want als je er niet bij hoort, ben je onveilig, zo voelt het tenminste. Je zenuwstelsel blijft ‘aan’, je piekert over wat je anders kunt doen en je voelt je steeds meer afgesloten.
Systemische achtergrond: Het zwarte schaap
Binnen Systemisch Werk kijken we naar dit gevoel van buitensluiting vanuit een groter geheel. Soms is het een oud patroon dat door generaties heen is doorgegeven. Bijvoorbeeld van iemand die letterlijk werd buitengesloten. Denk hierbij bijvoorbeeld ook aan 'Het zwarte schaap van de familie'. Andere mogelijke reden;
- Een familielid dat niet meer werd erkend, omdat deze zich niet hield aan 'de regels' van het gezin of de kerk waar zij bij aangesloten waren/zijn.
- Een scheiding of breuk in het verleden, waardoor de band zo geschaad werd dat het niet meer mogelijk was om in contact te blijven.
- Een familiethema rondom migratie of verlies, waarbij regelmatig zelfs onbekend was waar de ander was gebleven.
Het systeem ‘herinnert’ deze buitensluiting, en onbewust kan het zijn dat jij dit meedraagt. Alsof je, zonder het te beseffen, een last draagt die niet van jou is.
Soms ben je zelf 'het zwarte schaap' binnen jouw eigen gezin systeem. Het gaat te ver om dit hier uit te leggen, maar in het boek 'Er zit systeem in...!' van Steven Pont worden verschillende soorten Triades beschreven die hier een duidelijke toelichting op geven.
Het resultaat: Diepere verbinding
Wanneer je systemisch werkt aan dit thema, kun je ontdekken waar jouw gevoel van buitensluiting werkelijk vandaan komt. Dat geeft opluchting en ruimte om wel in verbinding te komen. Je hoeft je niet langer af te vragen: "Wat doe ik verkeerd?"
Het gevolg?
✔ Meer rust in jezelf.
✔ Minder angst om buitengesloten te worden.
✔ Een diepere verbinding met jezelf én anderen.
Een oefening voor thuis
Als dit thema bij je resoneert, probeer dan eens deze oefening:
- Schrijf op: Wanneer in mijn leven heb ik me buitengesloten gevoeld? Wees specifiek en benoem situaties.
- Vraag jezelf af: Ken ik dit thema ergens anders in mijn familie? Was er iemand die echt buiten de groep viel?
- Sluit je ogen en zeg hardop: "Ik hoor erbij." Voel wat dat met je doet.
Uitnodiging
Soms is het lastig om dit alleen te doorbreken. Tijdens een opstellingsavond of tijdens een individuele sessie kun je ervaren waar de kern ligt en hoe je dit patroon kunt loslaten.
Bovenstaande oefening is al een mooie eerste stap. Wil je dit verder onderzoeken? Dan ben je van harte welkom tijdens een opstellingenavond of in mijn praktijk.